Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

aqua Sen

  • 1 aqua

    aqua, ae, f. (vgl. got. ahwa, ahd. aha), das Wasser, I) eig.: A) Wasser in der allgemeinsten Bedeutung des Wortes (Naturelement, Regenwasser, Fluß-, Meerwasser usw.), aër, aqua, terra, vapores, quo pacto fiant, Lucr.: dulcis, dulcior, Cato u. Plin.: pluvia, Cic., od. pluvialis, Ov., od. caelestis, Hor. u. Sen., Regenwasser: fluvialis, Col.: marina, Cic.: viva, fließendes Wasser, Varr. LL.: putealis, Brunnenwasser, Suet. fr.: cisternina, Sen.: salsa, Col. u. Aur. Vict.: aqua profluens (fließendes), Cic. u. Liv.: aqua fervida, Liv.: aqua ferme genus tenus alta, Liv.: aquam foras! vinum intro! Petr.: ferre aquam pedibus, dare aquam manibus, Plaut.: os aquā implere, W. in den M. nehmen, Sen.: aquam in os suum non coniciet, Petr.: visne aquam tibi petam? Plaut.: aquam velim, Plaut.: aquam petere sacris, Liv.: aquam ad restinguendum ferre, Liv. – Plur. (s. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 605), vapor aquarum, Cic.: magnitudo aquarum, Liv.: aquae dulces, marinae, Cic.: aquae longae, Wasserstrahlen, Ov.: aquae caelestes, Regenwasser, Liv.: aquae magnae bis eo anno fuerunt, Liv.: aquae ingentes, Liv.: tanta tempestas cooritur, ut numquam illis locis maiores aquas fuisse constaret, Caes.: hae permanserunt aquae (Hochwasser) dies complures, Caes. – Besondere, meist sprichw. Redensarten: a) aspergere alci aquam, Mut einflößen, neu beleben, eig. mit frischem Wasser besprengen (einen Ohnmächtigen), Plaut. truc. 366. – b) aquam praebere (zum Mischen des Weins bei Tische), zu Tische laden, bewirten, Hor. sat. 1, 4, 88. – c) aqua et ignis, für die wichtigsten Lebensbedürfnisse, non aquā, non igni, ut aiunt, locis pluribus utimur, quam amicitiā, Cic. de amic. 22: u. so erhält die Braut am Vermählungstage aqua et ignis als Symbol ihrer Vereinigung, Paul. ex Fest. 2, 15 (anders erklärt bei Varr. LL. 5, 61). – Dah. die Redensarten: α) aquā et igni interdicere alci, Cic., Caes. u.a., od. aquā et igni alqm arcere, Tac., die Gemeinschaft mit jmd. aufheben, ihn aus der bürgerlichen Gesellschaft stoßen, ihn verbannen; vgl. Ruperti Tac. ann. 3, 86, 2. – β) aquam terramque petere ab alqo od. poscere, γην καὶ ὕδωρ αἰτειν (eine persische Sitte), vom Feinde Unterwerfung fordern, Liv. 35, 17, 7. Curt. 3, 10 (25), 8. – d) sed aqua haeret, ut aiunt, da hapert es (= die Sache findet Schwierigkeiten, gerät ins Stocken), Cic. de off. 3, 117: in hac causa mihi aqua haeret, Cic. ad Q. fr. 2, 8 (6), 2. – e) in aqua scribere, etwas im Wasser, wo es sofort vergeht, ausschreiben, unser »hinter die Feueresse schreiben«, Catull. 70, 3. – f) aquas in mare fundere, Wasser ins Meer tragen, Ov. trist. 5, 6, 44. – B) Wasser im engern Sinne: 1) für Gewässer, a) = Meer, ad aquam, an der Meeresküste, Cic.: labores, quos ego sum terrā, quos ego passus aquā, Ov.: übtr., naviget hinc aliā iam mihi linter aquā, ein neues Buch mag nun in See stechen, Ov. – b) = See (lacus), Albanae aquae deductio, Cic. – c) = Fluß, in aquam caeci ruebant, Liv.: secundā aquā, stromabwärts, Liv. – 2) für Regen, aquae augur cornix, Hor.: aquarum agmen, Regenguß, Verg. – 3) Plur. aquae, a) Quellen, aquarum abundantia, Eutr.: aquae dulces, Verg. – b) Heilquelle, Gesundbrunnen, warme Bäder, aquae calidae, Liv.: aquae medicatae, Plin.: aquarum salubrium usus, Tac.: ad aquas venire, Cic. – Dah. als nom. propr. (vgl. unser: Altwasser, Salzbrunn usw.), Aquae Albulae, Calidae, Cumanae, Mattiacae, Septem, Sextiae, Statiellae u.a., s. calidus, Cumanus ( unter Cumae), Mattiacus usw. – 4) für Wasserleitung, aqua Claudia, Crabra u. dgl., s. Claudius etc.: aqua promissa, Vell.: aquam perducere (v. Appius), Liv. epit.: aquam in urbem ducere, Liv.: aquam ducere non longe a villa, Cic. – 5) das Wasser in der Wasseruhr. Von dem Gebrauch dieser Uhr bei den Vorträgen (vgl. clepsydra) entstanden die bildl. u. sprichw. Ausdrücke: α) aquam dare, Redezeit gestatten, Plin. ep. 6, 2, 7. – β) aquam perdere, die Zeit unnütz hinbringen. Quint. 11, 3, 52. – 6) aqua intercus, s. inter-cus. – 7) das Wasser in den Augen, d.i. die Tränen, illius ex oculis multa cadebat aqua, Prop. 3, 6, 10. – II) übtr., Aqua, das Wasser, ein Gestirn, griech. Ὕδωρ, Cic. Arat. 179. – / Archaist. Genet. aquai, Plaut. Poen. 432. Lucr. 1, 283 u. ö. Cic. poët. de div. 1, 15 u. 2, 63. Verg. Aen. 7, 464. Prud. apoth. 702. – Gegen die Diärese aqüa s. Ritschl opusc. 2, 604 ff.

    lateinisch-deutsches > aqua

  • 2 aqua

    aqua, ae, f. (vgl. got. ahwa, ahd. aha), das Wasser, I) eig.: A) Wasser in der allgemeinsten Bedeutung des Wortes (Naturelement, Regenwasser, Fluß-, Meerwasser usw.), aër, aqua, terra, vapores, quo pacto fiant, Lucr.: dulcis, dulcior, Cato u. Plin.: pluvia, Cic., od. pluvialis, Ov., od. caelestis, Hor. u. Sen., Regenwasser: fluvialis, Col.: marina, Cic.: viva, fließendes Wasser, Varr. LL.: putealis, Brunnenwasser, Suet. fr.: cisternina, Sen.: salsa, Col. u. Aur. Vict.: aqua profluens (fließendes), Cic. u. Liv.: aqua fervida, Liv.: aqua ferme genus tenus alta, Liv.: aquam foras! vinum intro! Petr.: ferre aquam pedibus, dare aquam manibus, Plaut.: os aquā implere, W. in den M. nehmen, Sen.: aquam in os suum non coniciet, Petr.: visne aquam tibi petam? Plaut.: aquam velim, Plaut.: aquam petere sacris, Liv.: aquam ad restinguendum ferre, Liv. – Plur. (s. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 605), vapor aquarum, Cic.: magnitudo aquarum, Liv.: aquae dulces, marinae, Cic.: aquae longae, Wasserstrahlen, Ov.: aquae caelestes, Regenwasser, Liv.: aquae magnae bis eo anno fuerunt, Liv.: aquae ingentes, Liv.: tanta tempestas cooritur, ut numquam illis locis maiores aquas fuisse constaret, Caes.: hae permanserunt aquae (Hochwasser) dies complures, Caes. – Besondere, meist sprichw. Redensarten: a) aspergere alci aquam, Mut
    ————
    einflößen, neu beleben, eig. mit frischem Wasser besprengen (einen Ohnmächtigen), Plaut. truc. 366. – b) aquam praebere (zum Mischen des Weins bei Tische), zu Tische laden, bewirten, Hor. sat. 1, 4, 88. – c) aqua et ignis, für die wichtigsten Lebensbedürfnisse, non aquā, non igni, ut aiunt, locis pluribus utimur, quam amicitiā, Cic. de amic. 22: u. so erhält die Braut am Vermählungstage aqua et ignis als Symbol ihrer Vereinigung, Paul. ex Fest. 2, 15 (anders erklärt bei Varr. LL. 5, 61). – Dah. die Redensarten: α) aquā et igni interdicere alci, Cic., Caes. u.a., od. aquā et igni alqm arcere, Tac., die Gemeinschaft mit jmd. aufheben, ihn aus der bürgerlichen Gesellschaft stoßen, ihn verbannen; vgl. Ruperti Tac. ann. 3, 86, 2. – β) aquam terramque petere ab alqo od. poscere, γην καὶ δωρ αἰτειν (eine persische Sitte), vom Feinde Unterwerfung fordern, Liv. 35, 17, 7. Curt. 3, 10 (25), 8. – d) sed aqua haeret, ut aiunt, da hapert es (= die Sache findet Schwierigkeiten, gerät ins Stocken), Cic. de off. 3, 117: in hac causa mihi aqua haeret, Cic. ad Q. fr. 2, 8 (6), 2. – e) in aqua scribere, etwas im Wasser, wo es sofort vergeht, ausschreiben, unser »hinter die Feueresse schreiben«, Catull. 70, 3. – f) aquas in mare fundere, Wasser ins Meer tragen, Ov. trist. 5, 6, 44. – B) Wasser im engern Sinne: 1) für Gewässer, a) = Meer, ad aquam, an der Meeresküste, Cic.: labores,
    ————
    quos ego sum terrā, quos ego passus aquā, Ov.: übtr., naviget hinc aliā iam mihi linter aquā, ein neues Buch mag nun in See stechen, Ov. – b) = See (lacus), Albanae aquae deductio, Cic. – c) = Fluß, in aquam caeci ruebant, Liv.: secundā aquā, stromabwärts, Liv. – 2) für Regen, aquae augur cornix, Hor.: aquarum agmen, Regenguß, Verg. – 3) Plur. aquae, a) Quellen, aquarum abundantia, Eutr.: aquae dulces, Verg. – b) Heilquelle, Gesundbrunnen, warme Bäder, aquae calidae, Liv.: aquae medicatae, Plin.: aquarum salubrium usus, Tac.: ad aquas venire, Cic. – Dah. als nom. propr. (vgl. unser: Altwasser, Salzbrunn usw.), Aquae Albulae, Calidae, Cumanae, Mattiacae, Septem, Sextiae, Statiellae u.a., s. calidus, Cumanus ( unter Cumae), Mattiacus usw. – 4) für Wasserleitung, aqua Claudia, Crabra u. dgl., s. Claudius etc.: aqua promissa, Vell.: aquam perducere (v. Appius), Liv. epit.: aquam in urbem ducere, Liv.: aquam ducere non longe a villa, Cic. – 5) das Wasser in der Wasseruhr. Von dem Gebrauch dieser Uhr bei den Vorträgen (vgl. clepsydra) entstanden die bildl. u. sprichw. Ausdrücke: α) aquam dare, Redezeit gestatten, Plin. ep. 6, 2, 7. – β) aquam perdere, die Zeit unnütz hinbringen. Quint. 11, 3, 52. – 6) aqua intercus, s. intercus. – 7) das Wasser in den Augen, d.i. die Tränen, illius ex oculis multa cadebat aqua, Prop. 3, 6, 10. – II) übtr., Aqua, das Wasser,
    ————
    ein Gestirn, griech. Ὕδωρ, Cic. Arat. 179. – Archaist. Genet. aquai, Plaut. Poen. 432. Lucr. 1, 283 u. ö. Cic. poët. de div. 1, 15 u. 2, 63. Verg. Aen. 7, 464. Prud. apoth. 702. – Gegen die Diärese aqüa s. Ritschl opusc. 2, 604 ff.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > aqua

  • 3 aqua

    ăqua, ae (ACVA, Inscr. Grut. 593, 5; gen. aquāï, Plaut. Mil. 2, 6, 71; Lucr. 1, 284; 1. 285; 1, 307; 1, 454 et saep.; Verg. A. 7, 464; poët. ap. Cic. Div. 1, 9, 15; Cic. Arat. 179; Prud. Apoth. 702; the dat. aquaï also was used acc. to Charis. p. 538; v. Neue, Formenl. I. pp. 9, 11, 12; pp. 14 sq.;

    aquae, as trisyl.,

    Lucr. 6, 552 Lachm.), f. [cf. Sanscr. ap = water; Wallach. apa, and Goth. ahva = river; old Germ. Aha; Celt. achi; and the Gr. proper names Mess-api-oi and gê Api-a, and the Lat. Apuli, Apiola; prob. ultimately con. with Sanscr. ācus = swift, ācer, and ôkus, from the notion of quickly, easily moving. Curtius.].
    I.
    A.. Water, in its most gen. signif. (as an element, rainwater, river-water, sea-water, etc.; in class. Lat. often plur. to denote several streams, springs, in one place or region, and com. plur. in Vulg. O. T. after the Hebrew):

    aër, aqua, terra, vapores, Quo pacto fiant,

    Lucr. 1, 567: SI. AQVA. PLVVIA. NOCET, Fragm. of the XII. Tab. ap. Dig. 40, 7, 21; cf. Dirks. Transl. p. 486; so also of titles in the Digg. 39, 3; cf. ib. 43, 20:

    pluvialis,

    rain-water, Ov. M. 8, 335, and Sen. Q. N. 3, 1; so,

    aquae pluviae,

    Cic. Mur. 9, 22; Plin. 2, 103, 106, § 233; Quint. 10, 1, 109 (and pluviae absol., Cic. Att. 15, 16, B; Lucr. 6, 519; Verg. G. 1, 92; Ov. F. 2, 71; Plin. 2, 106, 110, § 227); so,

    caelestes aquae,

    Hor. Ep. 2, 1, 135; Liv. 4, 30, 7; 5, 12, 2; Plin. 17, 2, 2, § 14; so,

    aquae de nubibus,

    Vulg. 2 Reg. 22, 12: aquae nivis, snow-water, ib. Job, 9, 30:

    fluvialis,

    river-water, Col. 6, 22; so,

    aqua fluminis,

    Vulg. Jer. 2, 18:

    aquaï fons,

    Lucr. 5, 602:

    fons aquae,

    Vulg. Gen. 24, 13:

    fontes aquarum, ib. Joel, 1, 20: flumen aquae,

    Verg. A. 11, 495:

    fluvius aquae,

    Vulg. Apoc. 22, 1:

    rivus aquae,

    Verg. E. 8, 87:

    rivi aquarum,

    Vulg. Isa. 32, 2:

    torrens aquae,

    ib. Macc. 5, 40; and plur., ib. Jer. 31, 9: dulcis, fresh-water, Fr. eau douce, Lucr. 6, 890:

    fons aquae dulcis,

    Cic. Verr. 4, 118; and plur.:

    aquae dulces,

    Verg. G. 4, 61; id. A. 1, 167: marina, sea-water (v. also salsus, amarus), Cic. Att. 1, 16; so,

    aquae maris,

    Vulg. Gen. 1, 22; ib. Exod. 15, 19:

    dulcis et amara aqua,

    ib. Jac. 3, 11:

    perennis,

    never-failing, Liv. 1, 21; and plur.:

    quo in summo (loco) est aequata agri planities et aquae perennes,

    Cic. Verr. 4, 107:

    aqua profluens,

    running-water, id. Off. 1, 16, 52; so,

    currentes aquae,

    Vulg. Isa. 30, 25; so,

    aqua viva,

    living-water, Varr. L. L. 5, 26, 35; Vulg. Gen. 26, 19; and plur.:

    aquae vivae,

    ib. Num. 19, 17;

    and in a spiritual sense: aqua viva,

    ib. Joan. 4, 10; so,

    vitae,

    ib. Apoc. 22, 17:

    aquae viventes,

    ib. Lev. 14, 5:

    stagna aquae,

    standing-water, Prop. 4, 17, 2; and plur., Vulg. Psa. 106, 35; so, stativae aquae, Varr. ap. Non. p. 217, 2:

    aquae de puteis,

    well-water, Vulg. Num. 20, 17:

    aqua de cisternā,

    cisternwater, ib. 2 Reg. 23, 16; so,

    aqua cisternae,

    ib. Isa. 36, 16:

    aquae pessimae,

    ib. 4 Reg. 2, 19:

    aqua recens,

    Verg. A. 6, 636:

    turbida,

    Vulg. Jer. 2, 18:

    crassa,

    ib. 2 Macc. 1, 20:

    munda,

    ib. Heb. 10, 22:

    purissima,

    ib. Ezech. 34, 18:

    aquae calidae,

    warm-water, ib. Gen. 36, 24; and absol.:

    calida,

    Cato, R. R. 156, 3; Plin. 25, 7, 38, § 77; Tac. G. 22;

    and contr.: calda,

    Col. 6, 13; Plin. 23, 4, 41, § 83: aqua fervens, boiling-water:

    aliquem aquā ferventi perfundere,

    Cic. Verr. 1, 67:

    aqua frigida,

    cold-water, Plaut. Cist. 1, 1, 37; Vulg. Prov. 25, 23; ib. Matt. 10, 42; and absol.:

    frigida,

    Cels. 1, 5; Plin. Ep. 3, 5, 11; Quint. 5, 11, 31: aqua decocta, water boiled and then cooled with ice or snow, Mart. 14, 116; and absol.:

    decocta,

    Juv. 5, 50; Suet. Ner. 48 al.—
    B.
    Particular phrases.
    1.
    Praebere aquam, to invite to a feast, to entertain (with ref. to the use of water at table for washing and drinking), Hor. S. 1, 4, 88 (cf. id. ib. 2, 2, 69).—
    2.
    Aquam aspergere alicui, to give new life or courage, to animate, refresh, revive (the fig. taken from sprinkling one who is in a swoon):

    ah, adspersisti aquam! Jam rediit animus,

    Plaut. Truc. 2, 4, 15.—
    3.
    Aqua et ignis, to express the most common necessaries of life:

    non aquā, non igni, ut aiunt, locis pluribus utimur quam amicitiā,

    Cic. Lael. 6, 22.—Hence aquā et igni interdicere alicui, to deny intercourse or familiarity with one, to exclude from civil society, to banish, Cic. Phil. 1, 9; so the bride, on the day of marriage, received from the bridegroom aqua et ignis, as a symbol of their union: aquā et igni tam interdici solet damnatis quam accipiunt nuptae, videlicet quia hae duae res humanam vitam maxime continent, Paul. ex Fest. p. 3 Müll. (this custom is differently explained in [p. 148] Varr. L. L. 5, 9, 18): aquam et terram petere, of an enemy (like gên kai hudôr aitein), to demand submission, Liv. 35, 17:

    aquam ipsos (hostes) terramque poscentium, ut neque fontium haustum nec solitos cibos relinquerent deditis,

    Curt. 3, 10, 8.— Provv.
    a.
    Ex uno puteo similior numquam potis Aqua aquaï

    sumi quam haec est atque ista hospita,

    you can't find two peas more like, Plaut. Mil. 1, 6, 70 sq. —
    b.
    In aquā scribere = kath hudatos graphein, to write in water, of something transient, useless:

    cupido quod dicit amanti, In vento et rapidā scribere oportet aquā,

    Cat. 70, 4 (cf. Keats' epitaph on himself: here lies one whose name was writ in water; and the Germ., etwas hinter die Feueresse schreiben).—
    II.
    Water, in a more restricted sense.
    A.
    The sea:

    coge, ut ad aquam tibi frumentum Ennenses metiantur,

    on the sea-coast, Cic. Verr. 2, 3, 83:

    laborum quos ego sum terrā, quos ego passus aquā,

    Ov. P. 2, 7, 30:

    findite remigio aquas!

    id. F. 3, 586.— Trop.: Venimus in portum... Naviget hinc aliā jam mihi linter aquā, in other waters let my bark now sail (cf. Milton in the Lycidas:

    To-morrow to fresh woods and pastures new),

    Ov. F. 2, 864.—
    B.
    = la. cus, a lake:

    Albanae aquae deductio,

    Cic. Div. 1, 44 fin.
    C.
    A stream, a river. in Tuscae gurgite mersus aquae, i. e. Albula, Ov. F. 4, 48:

    alii in aquam caeci ruebant,

    Liv. 1, 27:

    sonitus multarum aquarum,

    of many streams, Vulg. Isa. 17, 12; ib. Apoc. 1, 15; 19, 6:

    lignum, quod plantatum est secus decursus aquarum,

    along the watercourses, ib. Psa. 1, 3.—
    D.
    Rain:

    cornix augur aquae,

    Hor. C. 3, 17, 12:

    deūm genitor effusis aethera siccat aquis,

    Ov. F. 3, 286:

    multā terra madescit aquā,

    id. ib. 6, 198:

    aquae magnae bis eo anno fuerunt,

    heavy rains, a flood, inundation, Liv. 24, 9; 38, 28.—
    E.
    In the plur., medicinal springs, waters, baths.
    1.
    In gen.:

    ad aquas venire,

    Cic. Planc. 27, 65; id. Fam. 16, 24, 2:

    aquae caldae,

    Varr. L. L. 9, 69, p. 219 Müll.:

    aquae calidae,

    Plin. 2, 103, 106, § 227:

    aquae medicatae,

    Sen. Q. N. 3, 25:

    aquae Salutiferae,

    Mart. 5, 1.—Hence,
    2.
    As prop. noun, Waters. Some of the most important were.
    a.
    Ăquae Ăpollĭnāres, in Etruria, prob. the Phoebi vada of Mart. 6, 42, 7, now Bagni di Stigliano, Tab. Peut.—
    b. c.
    Ăquae Baiae, in Campania, Prop. 1, 11, 30; earlier called Ăquae Cūmānae, Liv. 41, 16.—
    d. (α).
    In Britain, now Bath; also called Ăquae Sōlis, Itin Anton.—
    (β).
    In Zeugitana on the Gulf of Carthage, now Hammam Gurbos, Liv. 30, 24, 9; Tab. Peut.—
    (γ).
    In Gallia, now Vichy on the Allier, Tab. Theod.—
    e. f.
    Ăquae Mattĭăcae, among the Mattiaci in Germany, now Wiesbaden, Amm. 29, 4, also called Fontes Mattĭăci in Plin. 31, 2, 17, § 20.—
    g.
    Ăquae Sextĭae, near Massilia, once a famous watering-place, now Aix, Liv Epit 61; Vell. 1, 15; Plin. 3, 4, 5, § 36.—
    h.
    Ăquae Tauri or Tauri Thermae, in Etruria, now Bagni di Ferrata, Plin. 3, 5, 8, § 52. V. Smith, Dict. Geog., s. v. Aquae.—
    F.
    The water in the water-clock. From the use of this clock in regulating the length of speeches, etc. (cf. clepsydra), arose the tropical phrases,
    (α).
    Aquam dare, to give the advocate time for speaking, Plin. Ep. 6, 2, 7.—
    (β).
    Aquam perdere, to spend time unprofitably, to waste it, Quint. 11, 3, 52.—
    (γ).
    Aqua haeret, the water stops, i.e. I am at a loss, Cic. Off. 3, 33, 117:

    in hac causā mihi aqua haeret,

    id. ad Q. Fr. 2, 7.—
    G.
    Aqua intercus, the water under the skin of a dropsical person;

    hence, as med. t.,

    the dropsy, Plaut. Men. 5, 4, 3:

    medicamentum ad aquam intercutem dare,

    Cic. Off. 3, 24, 92:

    decessit morbo aquae intercutis,

    Suet. Ner 5; cf. Cels. 2, 8.— Trop.: aquam in animo habere intercutem, Lucil. ap. Non. p. 37, 3.—
    III.
    Aqua, the name of a constellation, Gr. Hudôr:

    hae tenues stellae perhibentur nomine Aquāī,

    Cic. Arat. 179 (as translation of tous pantas kaleousin Hudôr); v. Orell. ad h. l.

    Lewis & Short latin dictionary > aqua

  • 4 aqua

    aqua, æ, f. [st2]1 [-] eau, eau de pluie, pluie, inondation. [st2]2 [-] lac, mer, fleuve. [st2]3 [-] l'eau (de la clepsydre), le temps.    - aqua et igni interdicere alicui: interdire à qqn l’eau et le feu = exiler qqn, bannir qqn.    - aquam et terram petere, Liv. 35, 17: demander la soumission.    - aquæ perennes, Cic. Verr. 4.107: eaux intarrissables.    - Albana aqua, Cic. Div. 1, 44 fin: le lac d'Albe.    - aquæ magnæ bis eo anno fuerunt, Liv. 24, 9: il y eut cette année-là deux inondations.    - aquæ (plur.): les eaux (thermales), les bains.    - Aquæ Sextiæ: les eaux de Sextius (= Aix).    - Aquæ Aureliæ: les eaux d'Aurélius (à Baden-Baden).    - ad aquas venire: venir aux eaux thermales.    - aqua intercus: hydropisie.    - medicamentum ad aquam intercutem dare, Cic. Off. 3, 24, 92: donner un remède pour l'hydropisie.    - aquam perdere: perdre son temps ([perdre l'eau [de la clepsydre qui mesure le temps de parole]).    - aquam dare, Plin. Ep. 6, 2: fixer le temps de parole.    - præbere aquam, Hor. S. 1, 4, 88: inviter au repas (offrir l'eau pour se laver et pour boire).
    * * *
    aqua, æ, f. [st2]1 [-] eau, eau de pluie, pluie, inondation. [st2]2 [-] lac, mer, fleuve. [st2]3 [-] l'eau (de la clepsydre), le temps.    - aqua et igni interdicere alicui: interdire à qqn l’eau et le feu = exiler qqn, bannir qqn.    - aquam et terram petere, Liv. 35, 17: demander la soumission.    - aquæ perennes, Cic. Verr. 4.107: eaux intarrissables.    - Albana aqua, Cic. Div. 1, 44 fin: le lac d'Albe.    - aquæ magnæ bis eo anno fuerunt, Liv. 24, 9: il y eut cette année-là deux inondations.    - aquæ (plur.): les eaux (thermales), les bains.    - Aquæ Sextiæ: les eaux de Sextius (= Aix).    - Aquæ Aureliæ: les eaux d'Aurélius (à Baden-Baden).    - ad aquas venire: venir aux eaux thermales.    - aqua intercus: hydropisie.    - medicamentum ad aquam intercutem dare, Cic. Off. 3, 24, 92: donner un remède pour l'hydropisie.    - aquam perdere: perdre son temps ([perdre l'eau [de la clepsydre qui mesure le temps de parole]).    - aquam dare, Plin. Ep. 6, 2: fixer le temps de parole.    - præbere aquam, Hor. S. 1, 4, 88: inviter au repas (offrir l'eau pour se laver et pour boire).
    * * *
        Aqua, aquae. Eaue, ou Eau.
    \
        Aquae augur, cornix. Horat. Qui prognostique la pluye.
    \
        Aquae pauper fluuius. Horat. Riviere qui ha peu d'eaue.
    \
        Potores aquae. Horat. Buveurs d'eaue.
    \
        Aduersa aqua nauigare. Plaut. Contre eaue.
    \
        Ambiguae aquae. Ouid. De diverse nature, ou dangereuses à boire.
    \
        Caelestis. Horat. Pluye.
    \
        Calda. Martial. Chaulde. \ Cana. Ouid. Blanche d'escume.
    \
        Cisternina. Colum. De cisterne.
    \
        Concordes aquae. Plin. Quand deux rivieres se joignent et coulent ensemble par accord.
    \
        Deterrima. Colu. La pire de toutes.
    \
        Egelida. Plin. Tiede.
    \
        Eximia aqua. Columel. Tresbonne, Bonne par excellence.
    \
        Fluuialis. Columel. Eaue de riviere.
    \
        Foetida. Plin. Puante.
    \
        Incertae aquae. Ouid. Qui ne tiennent point un certain cours.
    \
        Aqua intercus. Cic. Hydropisie.
    \
        Iugis aqua. Cic. Qui ne tarist jamais.
    \
        Lethaeis aquis scripta dare. Ouid. Oublier.
    \
        Limosa aqua. Columel. Limonneuse.
    \
        Manans. Columel. Coulant.
    \
        Niualis. Gell. Eaue de neige.
    \
        Pigra. Pli. Qui ne coule point, Croupant, ou croupissant, Dormant.
    \
        Puteana. Plin. De puis.
    \
        Aqua rosacea. Plin. Eaue rose.
    \
        Seruam aquam bibere. Ouid. L'eaue de serviteurs.
    \
        Stagnans aqua. Plin. Qui ne bouge et ne coule point.
    \
        Addere aquam flammae. Tibul. Estaindre le feu.
    \
        Appellere ad aquam animalia. Varro. Mener à l'abbrevoir.
    \
        Astrictis aquis torpent fluuii. Claud. Quand les rivieres sont gelees.
    \
        Canet aqua. Ouid. Est blanche.
    \
        Cedo aquam manibus. Plaut. Donne moy à laver.
    \
        Aqua et igni interdici. Cic. Estre banni.
    \
        Interdictis aquis imminet aeger. Ouid. Defendues.
    \
        Interponere aquam vino. Martial. Mesler.
    \
        Intrita facta aqua. Var. Eaue empanee et espessie d'autre chose.
    \
        Lacessere cautes dicuntur aquae. Sen. Quand elles batent contre les rochiers.
    \
        Aquam perdere. Quintil. Perdre son temps.
    \
        Vrbem perfluunt aquae. Horat. Coulent par, ou parmi la ville.
    \
        Plaudere aquas natatu. Stat. Frapper, Battre.
    \
        Scribere in aqua. Catul. Oublier.
    \
        Secare. Ouid. Nager, Fendre l'eaue.
    \
        Sistere. Ouid. Arrester.
    \
        Sternere aquas. Valer. Flac. Les faire calmes et tranquilles.
    \
        Succedere aquae. Ouid. Se mettre soubs l'eaue, Se plonger dedans.
    \
        Vertendis aquis apta sydera. Ouid. Temps et saison propre pour naviger.

    Dictionarium latinogallicum > aqua

  • 5 aqua

    ae f.
    1) вода (dulcis PM; fluvialis Col; marina C; salsa Col)
    a. pluvia C (pluvialis O; поэт. caelestis H, Sen) — дождевая вода
    a. viva Vr (profluens C, L) — проточная вода
    aquam foras, vinum intro! Pt — прочь воду, давайте вина!
    aspergere alicui aquam Pl — опрыскать водой, перен. подбодрить кого-л.
    aquam praebere Hподавать воду для разбавления вина или омовения (т. е. приглашать к столу, угощать)
    aquā et igni alicui interdicere C, Cs etc. (aliquem arcere T) — лишить кого-л. огня и воды (т. е. всех гражданских прав)
    aquam terramque ab aliquo petere (poscere) L, QCтребовать воды и земли (т. е. изъявления покорности)
    2) море; река; дождь; влага; pl. минеральные источники, целебные воды ( ad aquas venire C)
    ignibus jungere aquas погов. SenT — соединять огонь с водой, т. е. сочетать несочетаемое
    cornix augur aquae H — ворона, предвещающая дождь
    in hac causa mihi a. haeret погов. Cэто ставит меня в тупик
    a. ex oculis Prpслёзы
    3) вода в водяных часах, т. е. регламент, время
    4) водопровод (a. Appia L)

    Латинско-русский словарь > aqua

  • 6 spargo [2]

    2. spargo, sparsi, sparsum, ere (vgl. σπείρω), I) streuen, hinstreuen, ausstreuen, sprengen, spritzen, hinsprengen, hinspritzen, A) im allg.: nummos populo, Cic.: pecuniam, Sen.: nummos in plebem, Suet.: nuces, Verg.: venena, G. verspritzen = Leute vergiften, Cic. (u. so neqne spargi venena in tres poterant, konnten mit G. vergeben werden, Tac.): cruorem, hinspritzen, Lucr.: acetum, darauf gießen, Tac. – absol., qui spargunt, sprengen (um den Staub zu löschen), Cic. – B) insbes.: 1) ausstreuen, säen, semina humo, Ov.: in optimam segetem praeclara semina, Cic. fr. – bildl., animos in corpora, gleichs. säen, Cic.: omnia, quae gerebam, spargere me in orbis terrae memoriam, Cic. – 2) hinstreuen = werfen, schießen, schleudern, tela, Verg.: pondera fundae, Prop.: Geryon sparsus, hingeworfen, zu Boden geworfen, Sen. – absol., sagittarius cum funditore utrimque summo studio spargunt fortissime, Claud. Quadrig. ann. 19. fr. 85 (bei Gell. 9, 1, 1). – 3) auseinanderstreuen, teilen, ausbreiten, verbreiten, zerstreuen, a) übh.: α) lebl. Obj.: manum, Mart.: res sparsas et vage disiectas ita diligenter eligere, ut etc., Cornif. rhet.: cupressus spargit ramos, Plin.: cacumina se in aristas spargunt, Plin.: Rhenus in Mosam se spargit, ergießt sich weit u. breit, Plin.: bellum, den Kriegsschauplatz bald hier- bald dorthin verlegen, Tac.: per aequora bellum, Lucan.: bella Sardoas in oras, Lucan.: arma (den Krieg) per agros, Verg. – dah. gerüchtweise verbreiten, aussprengen, Argolicas nomen per urbes Theseos, Ov.: nomen suum in toto orbe, Mart.: voces in vulgum ambiguas, Verg.: in parentes abominanda crimina, Quint.: fama per Aenium rapido vaga murmure campum spargitur in turmas, Stat.: u. spargitur m. folg. Acc. u. Infin., spargebatur insuper Albinum regis insigne usurpare, Tac. hist. 2, 58: sparge subinde (äußere bei verschiedenen Gelegenheiten) m. folg. dir. Rede, Hor. sat. 2, 5, 103. – β) leb. Wesen, verteilen, per vias speculatores, Liv.: exercitum per provincias, Tac. – im üblen Sinne, versprengen, zerstreuen, aper spargit canes, Ov.: sp. se toto campo, Liv.: sp. se in fugam, Liv.: ceteram multitudinem inermem toto sparsam vagari saltu, Liv.: sicubi sparsos ac dissipatos invadere possent, Liv.: sparsos et incompositos cum inopinato invasissent, Liv.: ne sparsi et inconditi sine ordine, sine signis omnibus portis excurrerent, Liv.: pedites ordinati et praeparati sparsos per neglegentiam et semisomnos prope adorti sunt, Liv. – b) prägn.: α) die Zeit versplittern, verzetteln, tempus, Sen. ep. 19, 1. – β) Vermögen versplittern, vergeuden, spargas tua prodigus, Hor. ep. 2, 2, 195: pecuniam spargere, sein Geld zum Fenster hinauswerfen, Sen. ep. 120, 21. – γ) teilen, einteilen, zerteilen, verteilen, genera in species, Plin.: legiones, zerteilen, Tac.: vestigia fugae, zerteilen = unkenntlich machen, Curt. – δ) entfernen, trennen, magnum ab Argis Alciden, Val. Flacc. 5, 488: sparsis consumptisque fratribus bello intestinae discordiae, Iustin. 27, 3, 1. – ε) zerteilen, zerreißen, corpora, Ov. met 7, 442: so auch sparsus silebo, Sen. Herc. Oet. 1394 (1398). – 4) Bemerkungen einstreuen, de hac parte adhuc spargetur omnibus locis, Quint. 8, 3, 58. – II) bestreuen, besprengen, bespritzen, 1) eig.: humum foliis, bestreuen, Verg.: corpus lymphā, Verg.: farinam aquā, Sen.: stupentes aquā frigidā, Sen. – 2) übtr.: a) bestreuen, aurora spargebat lumine terras, Verg.: caelum astris, Ov.: porticus sparsa tabellis, geschmückt, Ov. – bildl., litterae humanitatis sale sparsae, Cic.: sparsi fraternā caede penates, die durch Verwandtenmord befleckten, Verg.: vir bonus iniquis rumoribus sparsus, Sen. – b) befeuchten, begießen, benetzen, cytisum, Plin.: lacrimā favillam amici, Hor.: dah. haustu sparsus aquarum, mit geschöpftem Wasser besprengt (= die Hände gewaschen), Verg. – c) besprengen, sprenkeln, alas coloribus, Verg.: velamina (feris detracta) maculis, Tac.: duo capreoli, sparsis etiamnunc pellibus albo, mit weiß gesprenkelten F., Verg. / Parag. Infin. spargier, Hor. carm. 4, 11, 8. Prud. cath. 5,148.

    lateinisch-deutsches > spargo [2]

  • 7 spargo

    1. spargo, inis, f. (spargo, ere), das Spritzen, Sprengen, salis, Ven. Fort. carm. 3, 4, 1. p. 52, 4 Leo.
    ————————
    2. spargo, sparsi, sparsum, ere (vgl. σπείρω), I) streuen, hinstreuen, ausstreuen, sprengen, spritzen, hinsprengen, hinspritzen, A) im allg.: nummos populo, Cic.: pecuniam, Sen.: nummos in plebem, Suet.: nuces, Verg.: venena, G. verspritzen = Leute vergiften, Cic. (u. so neqne spargi venena in tres poterant, konnten mit G. vergeben werden, Tac.): cruorem, hinspritzen, Lucr.: acetum, darauf gießen, Tac. – absol., qui spargunt, sprengen (um den Staub zu löschen), Cic. – B) insbes.: 1) ausstreuen, säen, semina humo, Ov.: in optimam segetem praeclara semina, Cic. fr. – bildl., animos in corpora, gleichs. säen, Cic.: omnia, quae gerebam, spargere me in orbis terrae memoriam, Cic. – 2) hinstreuen = werfen, schießen, schleudern, tela, Verg.: pondera fundae, Prop.: Geryon sparsus, hingeworfen, zu Boden geworfen, Sen. – absol., sagittarius cum funditore utrimque summo studio spargunt fortissime, Claud. Quadrig. ann. 19. fr. 85 (bei Gell. 9, 1, 1). – 3) auseinanderstreuen, teilen, ausbreiten, verbreiten, zerstreuen, a) übh.: α) lebl. Obj.: manum, Mart.: res sparsas et vage disiectas ita diligenter eligere, ut etc., Cornif. rhet.: cupressus spargit ramos, Plin.: cacumina se in aristas spargunt, Plin.: Rhenus in Mosam se spargit, ergießt sich weit u. breit, Plin.: bellum, den Kriegsschauplatz bald hier- bald dorthin verlegen,
    ————
    Tac.: per aequora bellum, Lucan.: bella Sardoas in oras, Lucan.: arma (den Krieg) per agros, Verg. – dah. gerüchtweise verbreiten, aussprengen, Argolicas nomen per urbes Theseos, Ov.: nomen suum in toto orbe, Mart.: voces in vulgum ambiguas, Verg.: in parentes abominanda crimina, Quint.: fama per Aenium rapido vaga murmure campum spargitur in turmas, Stat.: u. spargitur m. folg. Acc. u. Infin., spargebatur insuper Albinum regis insigne usurpare, Tac. hist. 2, 58: sparge subinde (äußere bei verschiedenen Gelegenheiten) m. folg. dir. Rede, Hor. sat. 2, 5, 103. – β) leb. Wesen, verteilen, per vias speculatores, Liv.: exercitum per provincias, Tac. – im üblen Sinne, versprengen, zerstreuen, aper spargit canes, Ov.: sp. se toto campo, Liv.: sp. se in fugam, Liv.: ceteram multitudinem inermem toto sparsam vagari saltu, Liv.: sicubi sparsos ac dissipatos invadere possent, Liv.: sparsos et incompositos cum inopinato invasissent, Liv.: ne sparsi et inconditi sine ordine, sine signis omnibus portis excurrerent, Liv.: pedites ordinati et praeparati sparsos per neglegentiam et semisomnos prope adorti sunt, Liv. – b) prägn.: α) die Zeit versplittern, verzetteln, tempus, Sen. ep. 19, 1. – β) Vermögen versplittern, vergeuden, spargas tua prodigus, Hor. ep. 2, 2, 195: pecuniam spargere, sein Geld zum Fenster hinauswerfen, Sen. ep. 120, 21. – γ) teilen, einteilen, zerteilen, verteilen, genera in
    ————
    species, Plin.: legiones, zerteilen, Tac.: vestigia fugae, zerteilen = unkenntlich machen, Curt. – δ) entfernen, trennen, magnum ab Argis Alciden, Val. Flacc. 5, 488: sparsis consumptisque fratribus bello intestinae discordiae, Iustin. 27, 3, 1. – ε) zerteilen, zerreißen, corpora, Ov. met 7, 442: so auch sparsus silebo, Sen. Herc. Oet. 1394 (1398). – 4) Bemerkungen einstreuen, de hac parte adhuc spargetur omnibus locis, Quint. 8, 3, 58. – II) bestreuen, besprengen, bespritzen, 1) eig.: humum foliis, bestreuen, Verg.: corpus lymphā, Verg.: farinam aquā, Sen.: stupentes aquā frigidā, Sen. – 2) übtr.: a) bestreuen, aurora spargebat lumine terras, Verg.: caelum astris, Ov.: porticus sparsa tabellis, geschmückt, Ov. – bildl., litterae humanitatis sale sparsae, Cic.: sparsi fraternā caede penates, die durch Verwandtenmord befleckten, Verg.: vir bonus iniquis rumoribus sparsus, Sen. – b) befeuchten, begießen, benetzen, cytisum, Plin.: lacrimā favillam amici, Hor.: dah. haustu sparsus aquarum, mit geschöpftem Wasser besprengt (= die Hände gewaschen), Verg. – c) besprengen, sprenkeln, alas coloribus, Verg.: velamina (feris detracta) maculis, Tac.: duo capreoli, sparsis etiamnunc pellibus albo, mit weiß gesprenkelten F., Verg. Parag. Infin. spargier, Hor. carm. 4, 11, 8. Prud. cath. 5,148.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > spargo

  • 8 Nilus

    Nīlus, i, m., = Neilos.
    1.
    The river Nile, celebrated for its annual overflow, Lucr. 6, 712 sq.; Cic. N. D. 2, 52, 130; id. Rep. 6, 18, 19; Sen. Q. N. 4, 2; Plin. 5, 9, 10, § 51; 18, 8, 47, § 167; Vitr. 8, 2, 6; Mart. Cap. 6, § 676; Luc. 10, 199 et saep.—It flows through seven mouths into the sea, Juv. 13, 26; cf. Ov. M. 5, 187; 1, 422.—
    2.
    Also personified, the god of the Nile, Nilus, father of the Egyptian Hercules, Cic. N. D. 3, 16, 42; cf. id. ib. 3, 23, 58 sq.—
    B.
    Transf., a canal, conduit, aqueduct:

    piscina et nilus,

    Cic. Q. Fr. 3, 9, 7:

    ductus vero aquarum, quos isti nilos et euripos vocant,

    id. Leg. 2, 1, 2.—Hence,
    II.
    Nī-lĭăcus, a, um, adj., of or belonging to the Nile:

    fontes,

    Luc. 10, 192:

    gurges,

    id. 9, 1023:

    fera,

    the crocodile, Mart. 5, 65, 14; cf.

    crocodilus,

    id. 3, 93, 7:

    holus,

    the colocasia, id. 13, 57, 1.—
    2.
    Transf., Egyptian:

    Niliacis carmina lusa modis,

    Ov. A. A. 3, 318: amor, an Egyptian amour, i. e. with Cleopatra, Luc. 10, 80:

    tyrannus,

    id. 8, 281:

    plebs,

    Juv. 1, 26:

    pecus,

    i. e. Apis, Stat. Th. 3, 478: juvenca, Io or Isis. Mart. 8, 81, 2:

    lens,

    id. 13, 9, 1.—
    B.
    Nīlĭcŏla, ae, m., a dweller on the Nile, an Egyptian, Prud. ap. [p. 1208] Symm. 2, 439.—
    C.
    Nīlĭgĕna, ae, comm., one born on the banks of the Nile, an Egyptian, Macr. S. 1, 16, 37: Niligenūm deūm, v. l. Verg. A. 8, 698 (cf. Lachm. ap. Lucr. 5, 440). —
    D.
    Nīlōtĭcus, a, um, adj., of the Nile:

    Nilotica tellus,

    Mart. 6, 80, 1:

    rura,

    Luc. 9, 130:

    aqua,

    Sen. Q. N. 3, 25, 11.—
    E.
    Nīlō-tis, ĭdis, f. adj., of or from the Nile, Egyptian:

    Nilotis acus,

    Luc. 10, 142:

    tunica,

    Mart. 10, 6, 7:

    aqua,

    Sid. Ep. 8, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > Nilus

  • 9 cisterninus

    cisternīnus, a, um (cisterna), zur Zisterne gehörig, Zisternen-,aqua, Sen. ep. 86, 21. Col. 12, 43, 6. Apic. 2, 45: aqua imbratilis, quam vulgo cisterninam vocant, Cael. Aur. chron. 5, 10, 122.

    lateinisch-deutsches > cisterninus

  • 10 aspergo

    1. a-spergo (ad-spergo), spersī, spersum, ere (ad- spargo), I) hinspritzen od. -streuen, a) hinspritzen, aquam, (eig. mit frischem Wasser besprengen =) erquicken, Plaut.: aquam Latinis, Enn. fr.: purgamenta capiti, Dict.: liquorem oculis, Plin.: guttam bulbo, (mit Anspielung auf die Namen Gutta u. Bulbus) hinzufügen, Cic.: sales orationi (bildl.), Cic.: pigmenta in tabula, Cic.: virus pecori, vergiften, Verg. – übtr., labeculam alci, einen Schandfleck anhängen, Cic.: notam alci, ICt. – b) hinstreuen, glandem bubus, Plin.: sapores huc, Verg.: übtr., hinzufügen, bes. etw. Weniges, alci sextulam, den 72sten Teil vermachen, Cic.: alci molestiam, zufügen, verursachen, Cic. – bes. schriftl., nebenbei hinzufügen, hoc aspersi (bemerke ich nebenbei), ut scires etc., Cic. ep. 2, 16, 7: ea his commentariis aspersi, ut etc., Gell. 9, 4, 5: ut noctes istae quadamtenus his quoque historiae flosculis leviter interiectis aspergerentur, Gell. 17, 21, 1. – II) bespritzen, bestreuen, a) bespritzen, aram sanguine, Cic.: vestimenta leviter aquā, Sen.: vaccam semine, Liv.: vino vel infusus (begossen) vel aspersus (angegossen), Macr. – m. allg. Acc. = mit, sed paululum pluviae aspersi sumus, M. Caes. in Front. ep. ad M. Caes. 4, 4. p. 66, 22 N. – übtr., beschmutzen, beschimpfen, splendorem vitae maculis, Cic.: aspergi infamiā, suspicione, Cic.: alqm linguā,
    ————
    begeifern = beschimpfen, Cornif. rhet. – b) bestreuen, olivam sale, Plin.: panis sale aspersus, gesalzenes (Ggstz. panis sine sale od. indigens salis), Macr.: corpus nitro, sulphure, Cael. Aur. – übtr., mons parvis urbibus aspersus, hier und da bedeckt, Mela: u. so canis (mit grauen Haaren) aspergitur aetas, Ov. – alqd mendaciunculis, mit kleinen Unwahrheiten verbrämen, Cic.: auditiunculā quādam de Catonis familia aspergi, einige Kunde (Kenntnis) erhalten, Gell.: edito gemitu regias aures, durch einen Schmerzenslaut unangenehm berühren, Val. Max. – Form aspargo, Ampel. 8, 16. Marc. Emp. 36. Apic. 3, 63; 4, 131 u. 133: asparso pipere, Apic. 4, 154; vgl. 2. aspergo .
    ————————
    2. aspergo (adspergo, auch adspargo), ginis, f. (aspergere), I) die hingespritzte od. ausgespritzte Feuchtigkeit, die angespritzten Tropfen, bes. Regentropfen, Regen, nimborum, der niederträufelnde Regen, Lucr.: caedis, das angespritzte Blut, Ov.: aquae, angespritzter Tropfen Wasser, Petr.: aquarum, angespritztes Wasser, Ov.: salis, angespritztes Salz, Prud.: salsa adspargo, salziger Gischt, Verg.: summis aspergine silvis impluit, beregnet mit seinen Tropfen, Ov.: multā aspergine rorant, mit einem Tropfenregen, Ov.: buxus longinquā aspergine maris inarescit, durch das wenn auch nur fern angespritzte Seewasser, Plin. ep.: aqua platanos leni aspergine (Tropfen) fovet, Plin. ep.: uti cum tempestates ventosae sint, non possit aspergo in interiorem partem venire, der Regen nicht hineinspritzen kann, Vitr.: si adspargine (durch angespültes Seewasser) propter iactum res deteriores factae sunt, ICt.: Plur., aspergines parvae, leichte Spritzregen, Amm. 20, 11, 26: roris aspergines gelidae, kalte Tautropfen, Amm. 27, 4, 14: aspergines lunares, Solin. 53, 24. – bes. die vom Regen an od. in Gestein od. Steinwände angespritzte Nässe, neque aspergo nocebit, Cato r. r. 128: tofi aspergine et gelu pruinisque rumpuntur in testas, Plin. 36, 167: dah. aspergines parietum, die Stellen, wo die Wände ausgeschlagen haben, ausgeschlage-
    ————
    ne Wände, Plin. 22, 63. – bildl., cuius infamiae adspergo (Makel) inquinat simul multos et dedecorat, Fronto ad amic. 2, 7 (6). p. 195, 2 N.: u. so omni culparum aspergine liber, Prud. apoth. 937. – II) das Hingestreute = das Pulver zum Auf- od. Zwischenstreuen auf od. zwischen wunde Stellen, das Streupulver (griech. διάπασμα u. σύμπασμα), Plur. b. Cael. Aur. acut. 2, 38, 218; chron. 3, 5, 73 u. 3, 7, 93. – In älterer Zeit gen. comm. nach Prisc. 5, 42. – Die Form aspargo sicher bei Verg. Aen. 3, 534. Callistr. dig. 14, 2, 4. § 2 M.; vgl. 1. aspergo.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > aspergo

  • 11 cisterninus

    cisternīnus, a, um (cisterna), zur Zisterne gehörig, Zisternen-,aqua, Sen. ep. 86, 21. Col. 12, 43, 6. Apic. 2, 45: aqua imbratilis, quam vulgo cisterninam vocant, Cael. Aur. chron. 5, 10, 122.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > cisterninus

  • 12 torrens

    I 1. torrēns, entis
    part. praes. к torreo
    2. adj.
    1) сожжённый, обожжённый, опалённый ( meridiano sole L); раскалённый, нагретый ( aestu Col); пылающий ( flammae V)
    2) стремительный, клокочущий, бурливый (flumen V; aqua Sen)
    3) порывистый, страстный ( oratio Q)
    II torrēns, entis m.
    1) бурный поток (rapidus V, Sen)
    t. verborum Qпоток слов
    2) множество, изобилие ( armorum et virorum Sil)

    Латинско-русский словарь > torrens

  • 13 aspergo

    I a-spergo, spersī, spersum, ere [ ad + spargo ]
    1) обрызгивать, окроплять, опрыскивать (alicui rei aliquid и aliquid aliqua re)
    2)
    а) засыпать, посыпать
    б) рассеивать, разбрасывать ( stercus ut semen in agro Vr); усеивать (mons parvis urbibus aspersus Mela)
    3) подбрасывать, подбавлять, швырять ( как подачку)
    a. alicui sextulam C — завещать кому-л. 72-ю долю имущества
    4) ( о корме) засыпать, задавать (a. glandem bubus PM)
    5) пачкать, пятнать, чернить (aliquem linguā rhH.)
    a. aliquem (infamiā) C — опозорить кого-л.
    a. aliquem suspicione C — навлечь на кого-л. подозрение
    a. aliquid mendaciunculis C — сдобрить (приправить) что-л. маленькой ложью
    a. molestiam alicui C — причинить кому-л. неприятность
    gemitu a. aures alicujus VM — стоном коснуться чьих-л. ушей
    a. virus alicui V — умерщвлять кого-л. ядом
    hoc aspersi, ut scires... C — я добавил это замечание, чтобы ты понял..
    II aspergo, inis f.
    1) опрыскивание, прыскание, обрызгивание ( aspergine silvas impluere O)
    2) влажность от окропления, брызнувшая жидкость, капли ( aquarum O)
    a. nimborum Lcrдождь
    3) перен. примесь, налёт ( infamiae Fronto)

    Латинско-русский словарь > aspergo

  • 14 cisterninus

    cisternīnus, a, um [ cisterna ]
    находящийся в водохранилище, резервуарный (aqua Sen, Col, CA)

    Латинско-русский словарь > cisterninus

  • 15 impleo

    īm-pleo, ēvī, ētum, ēre
    1) наполнять (amphoram ad summum Pl; ōs aquā Sen; volumina (de) istis rebus C; ollam denariorum C)
    i. aliquid aliqua re, de aliqua re или alicujus rei Pl, C, V etc. — наполнять что-л. чём-л.
    4) оглашать (urbem lamentis L; risu plausuque cellulam Pt)
    6) преисполнять ( pectus curis L); сплошь покрывать ( oram navibus L)
    i. aures alicujus L, QC — прожужжать чьи-л. уши или C, T ласкать (услаждать) чей-л. слух
    7) насыщать (impleri или se i. Bacchi carnisque V; i. se cenā Pt)
    8) оплодотворять, делать беременной ( aliquam O)
    9) (тж. tumore i. Pt) раздувать, надувать ( flatus vela implet PM)
    i. se — полнеть (tenuis homo se i. debet CC)
    luna orbem implet O (luna impletur QC) — луна прибывает
    10) пополнять, комплектовать ( cohortes Lcn); дополнять, восполнять
    i. animun alicujus T — убеждать, уговаривать кого-л.
    12) утолять, насладиться (i. se aliqua re C etc.)
    lacrimis dolorem suum i. Tвыплакать свою печаль
    13) прожить, закончить
    finem vitae i. T, vitae cursum i. PM и i. fata Apзакончить жизненный путь (умереть)
    14) замещать, занимать ( locum principem T)
    15) выполнять, исполнять (leges O; promissum PJ); оправдывать, осуществлять ( spem PJ)

    Латинско-русский словарь > impleo

  • 16 perdomo

    per-domo, domuī, domitum, āre
    1) совершенно приручать ( tauros feroces O); укрощать ( serpentes O); усмирять, подчинять, покорять, порабощать (Latium L; Judaeam Su)
    3) возделывать, обрабатывать ( solum PJ)

    Латинско-русский словарь > perdomo

  • 17 sincerus

    sincērus, a, um
    1)
    а) настоящий, неподдельный, подлинный ( Stoicus AG); чистый, несмешанный ( aqua Sen)
    sincerum vas H — чистый (хорошо вымытый) сосуд, но тж. нетронутый, гладкий ( sincerum vas incrustare H)
    б) ненарумяненный, ненакрашенный ( genae O); естественный, полноценный ( fucata a sinceris secernere C)
    2) непорочный, целомудренный, девственный ( Minerva O); незапятнанный ( fama AG); безмятежный (gaudium L, Just)
    3) здоровый, нетронутый, целый, невредимый (corpus O, AG; pars, sc. corporis O); здравый (prudens sincerumque judicium C)
    4) честный, прямой, правдивый, беспристрастный, искренний (Thucydĭdes rerum gestarum pronuntiator s. C)
    5) чистый, исключительный
    6) не затронутый внешними влияниями, сохранивший старинные нравы и обычаи ( populus T)

    Латинско-русский словарь > sincerus

  • 18 sulphuratus

    sulphurātus, a, um [ sulphur ]
    пропитанный серой ( ramentum M); сернистый (aqua Sen, PM)

    Латинско-русский словарь > sulphuratus

  • 19 aspergo [1]

    1. a-spergo (ad-spergo), spersī, spersum, ere (ad-spargo), I) hinspritzen od. -streuen, a) hinspritzen, aquam, (eig. mit frischem Wasser besprengen =) erquicken, Plaut.: aquam Latinis, Enn. fr.: purgamenta capiti, Dict.: liquorem oculis, Plin.: guttam bulbo, (mit Anspielung auf die Namen Gutta u. Bulbus) hinzufügen, Cic.: sales orationi (bildl.), Cic.: pigmenta in tabula, Cic.: virus pecori, vergiften, Verg. – übtr., labeculam alci, einen Schandfleck anhängen, Cic.: notam alci, ICt. – b) hinstreuen, glandem bubus, Plin.: sapores huc, Verg.: übtr., hinzufügen, bes. etw. Weniges, alci sextulam, den 72sten Teil vermachen, Cic.: alci molestiam, zufügen, verursachen, Cic. – bes. schriftl., nebenbei hinzufügen, hoc aspersi (bemerke ich nebenbei), ut scires etc., Cic. ep. 2, 16, 7: ea his commentariis aspersi, ut etc., Gell. 9, 4, 5: ut noctes istae quadamtenus his quoque historiae flosculis leviter interiectis aspergerentur, Gell. 17, 21, 1. – II) bespritzen, bestreuen, a) bespritzen, aram sanguine, Cic.: vestimenta leviter aquā, Sen.: vaccam semine, Liv.: vino vel infusus (begossen) vel aspersus (angegossen), Macr. – m. allg. Acc. = mit, sed paululum pluviae aspersi sumus, M. Caes. in Front. ep. ad M. Caes. 4, 4. p. 66, 22 N. – übtr., beschmutzen, beschimpfen, splendorem vitae maculis, Cic.: aspergi infamiā, suspicione, Cic.: alqm linguā, begeifern = beschimpfen, Cornif. rhet. – b) bestreuen, olivam sale, Plin.: panis sale aspersus, gesalzenes (Ggstz. panis sine sale od. indigens salis), Macr.: corpus nitro, sulphure, Cael. Aur. – übtr., mons parvis urbibus aspersus, hier und da bedeckt, Mela: u. so canis (mit grauen Haaren) aspergitur aetas, Ov. – alqd mendaciunculis, mit kleinen Unwahrheiten verbrämen, Cic.: auditiunculā quādam de Catonis familia aspergi, einige Kunde (Kenntnis) erhalten, Gell.: edito gemitu regias aures, durch einen Schmerzenslaut unangenehm berühren, Val. Max. – / Form aspargo, Ampel. 8, 16. Marc. Emp. 36. Apic. 3, 63; 4, 131 u. 133: asparso pipere, Apic. 4, 154; vgl. 2. aspergo /.

    lateinisch-deutsches > aspergo [1]

  • 20 Nilus

    Nīlus, ī, m. (Νειλος), der Nil, I) als nom. prop., der Nilstrom, Hauptstrom Ägyptens, der südlich vom Äquator, dem heutigen Viktoria Nyanza entfließend, sich nach langem Laufe in zwei Hauptarmen (im Altertum kannte man deren mehr) ins Mittelländische Meer ergießt, berühmt durch alljährliche Überschwemmung ganz Ägyptens, Lucr. 6, 712. Cic. de nat. deor. 2, 130; de rep. 6, 18, 19. Vitr. 8, 2, 6 sq. Plin. 5, 51. Mart. Cap. 6. § 676: flumen Nilus, Amm. 22, 15, 3. – Dav.: A) Nīliacus, a, um, a) nilisch, fera, v. Krokodil, Mart.: olus, die Kolokasia, Mart.: fontes, Lucan.: navicularii, Aurel. bei Vopisc. Aurel. 47, 3. – b) übtr., ägyptisch, modi, Ov.: amor, Liebe zu Kleopatra, Lucan.: pecus, Apis, Stat.: iuvenca, Io od. Isis, Mart. – B) Nīlicola, ae, m. (Nilus u. colo), ein Anwohner des Nils, ein Ägypter, Prud. c. Symm. 2, 493. – C) Nīligena, ae, m. (Nilus u. gigno) = Νειλογενής, ein am Nil Geborener, ein Ägypter, Macr. sat. 1, 1, 37: Genet. Plur. Niligenûm deûm, Verg. Aen. 8, 698 nach Lachmann Lucr. p. 292 (Ribbeck omnigenûm). – D) Nīlōticus, a, um Νειλωτικός, nilotisch, aqua, Sen.: tellus, Mart. – E) Nīlōtis, tidis, f. (Νειλῶτις), nilotisch, poet. = ägyptisch, Mart. u.a. – II) übtr., als nom. appell. = ein Wassergraben, Cic. de legg. 2, 2; ad Q. fr. 3, 9, 7.

    lateinisch-deutsches > Nilus

См. также в других словарях:

  • Aqua (Manga) — Aqua (jap. アクア) ist ein Manga der japanischen Zeichnerin Kozue Amano aus dem Jahr 2001. Die Reihe wurde später unter dem Titel Aria (アリア) fortgesetzt und es entstanden drei Anime Fernsehserien. Zusätzlich wurde eine OVA produziert. Die Reihe… …   Deutsch Wikipedia

  • Aqua Timez — Alones PV in Shibuya Background information Origin Japan …   Wikipedia

  • Aqua Timez — Este artículo o sección sobre música necesita ser wikificado con un formato acorde a las convenciones de estilo. Por favor, edítalo para que las cumpla. Mientras tanto, no elimines este aviso puesto el 24 de julio de 2009. También puedes ayudar… …   Wikipedia Español

  • VIVA Aqua — expiationibus sola idonea ollm habita i. e. naturalis et iugiter fluens. Marts praecipue, quae iuxta Euripidem et Tullium pro Roscio, omnia nostra mala abluit, cunctasque maculas detergit: item, quia nihil in sese sordidum patitur. Putgaturi… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ARIA The ANIMATION — Aqua (jap. アクア) ist ein Manga der japanischen Zeichnerin Kozue Amano aus dem Jahr 2001. Die Reihe wurde später unter dem Titel Aria (アリア) fortgesetzt und es entstanden drei Anime Fernsehserien. Zusätzlich wurde eine OVA produziert. Die Reihe… …   Deutsch Wikipedia

  • ARIA The NATURAL — Aqua (jap. アクア) ist ein Manga der japanischen Zeichnerin Kozue Amano aus dem Jahr 2001. Die Reihe wurde später unter dem Titel Aria (アリア) fortgesetzt und es entstanden drei Anime Fernsehserien. Zusätzlich wurde eine OVA produziert. Die Reihe… …   Deutsch Wikipedia

  • ARIA The ORIGINATION — Aqua (jap. アクア) ist ein Manga der japanischen Zeichnerin Kozue Amano aus dem Jahr 2001. Die Reihe wurde später unter dem Titel Aria (アリア) fortgesetzt und es entstanden drei Anime Fernsehserien. Zusätzlich wurde eine OVA produziert. Die Reihe… …   Deutsch Wikipedia

  • ARIA The OVA 〜ARIETTA〜 — Aqua (jap. アクア) ist ein Manga der japanischen Zeichnerin Kozue Amano aus dem Jahr 2001. Die Reihe wurde später unter dem Titel Aria (アリア) fortgesetzt und es entstanden drei Anime Fernsehserien. Zusätzlich wurde eine OVA produziert. Die Reihe… …   Deutsch Wikipedia

  • Aria The Animation — Aqua (jap. アクア) ist ein Manga der japanischen Zeichnerin Kozue Amano aus dem Jahr 2001. Die Reihe wurde später unter dem Titel Aria (アリア) fortgesetzt und es entstanden drei Anime Fernsehserien. Zusätzlich wurde eine OVA produziert. Die Reihe… …   Deutsch Wikipedia

  • Aria The Natural — Aqua (jap. アクア) ist ein Manga der japanischen Zeichnerin Kozue Amano aus dem Jahr 2001. Die Reihe wurde später unter dem Titel Aria (アリア) fortgesetzt und es entstanden drei Anime Fernsehserien. Zusätzlich wurde eine OVA produziert. Die Reihe… …   Deutsch Wikipedia

  • Aria The OVA – Arietta — Aqua (jap. アクア) ist ein Manga der japanischen Zeichnerin Kozue Amano aus dem Jahr 2001. Die Reihe wurde später unter dem Titel Aria (アリア) fortgesetzt und es entstanden drei Anime Fernsehserien. Zusätzlich wurde eine OVA produziert. Die Reihe… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»